Armando Pitasio, Marko Dogo (prir.), “Gradovi Balkana, gradovi Evrope. Studije o urbanom razvoju postosmanskih prestonica 1830-1923.”

Leave a comment

Izdavačka kuća Clio iz Beograda objavila je 2018. godine (u prijevodu s talijanskog) zbornik koji “ispituje sličnosti i razlike u procesima planiranja, izgradnje, uređenja, organizacije i ulepšavanja gradova Evrope i Balkana”.

 

—

 

GRADOVI BALKANA, GRADOVI EVROPE – Studije o urbanom razvoju postosmanskih prestonica 1830-1923.

 

Prevela sa italijanskog Alenka Zdešar – Ćirilović

 

Priredili Armando Pitasio, Marko Dogo

 

 

Okupljajući radove autora različitog profila – istoričara, istoričara umetnosti i istoričara/teoretičara arhitekture – ovaj zbornik ispituje sličnosti i razlike u procesima planiranja, izgradnje, uređenja, organizacije i ulepšavanja gradova Evrope i Balkana

 

 

O knjizi

 

Bilo da je reč o rušenju srednjovekovnih zidina ili uklanjanju starih četvrti iz osmanskog perioda, jasno je da su gradovi Balkana i Evrope, svaki sa svog istorijskog, političkog i kulturološkog polazišta, prolazili kroz slične procese radikalnog preosmišljavanja. Te transformacije gradova, koje su planski sprovođene u XIX veku, bile su ključni događaji urbane istorije. Upravo njima je strukturalno i vizuelno definisana sama ideja grada, koja i danas čini važan deo kolektivnog identiteta i savremene urbane kulture.

Okupljajući radove autora različitog profila – istoričara, istoričara umetnosti i istoričara/teoretičara arhitekture – ovaj zbornik ispituje sličnosti i razlike u procesima planiranja, izgradnje, uređenja, organizacije i ulepšavanja gradova Evrope i Balkana. Istražujući devetnaestovekovne koncepte pojma „modernizacije“, kao i njegovo različito razumevanje u pojedinim državama i regijama, knjiga osvetljava pojedinačne slučajeve planske urbanizacije i restruktuiranja gradova Zapadne i Srednje Evrope, kao i onih na Balkanu: Atine, Sofije, Rusea, Bukurešta i Beograda.

 

Sadržaj

 

Marko Dogo i Armando Pitasio

Uvod

 

I Alberto Groman: Od devetnaestog do početaka dvadesetog veka:

poređenje modela urbanog preobražaja u Zapadnoj Evropi

  1. Svet koji se menja
  2. Prestonice: London
  3. Slučaj Pariza
  4. Slučaj Beča
  5. Tri prestonice Kraljevine Italije: Torino, Firenca, Rim

 

II Kristina Agriantoni: Drevnost kao savremenost: preobražaj Atine u glavni grad

  1. Prvi urbanistički planovi za Atinu
  2. Atinski neoklasični stil
  3. Grad i stanovništvo

 

III Bojan Mitrović: Nacionalni polis? Uloga Beograda u srpskoj istoriji (1830–1914)

  1. Konkurencija Kragujevca i formiranje moderne države
  2. Prestonica države i prestonica nacije: upoređivanje sa Novim Sadom u oblasti kulture
  3. Političko suočavanje sa Novim Sadom

 

IV Milan Ristović: Beograd, glavni grad na granici

  1. Od turske pogranične tvrđave do srpske prestonice
  2. Stanovništvo, njegov sastav, promene
  3. Od podeljenog grada do prestonice nezavisne Srbije
  4. Dug put od grada trgovaca i zanatlija do modernog privrednog središta
  5. Rat i njegove posledice; jugoslovenska prestonica

 

V Katarina Mitrović: Evropeizacija i identitet: vizuelna kultura i svakodnevni život u Beogradu u XIX veku

  1. Prestonica nove države: nametnuta urbanizacija i otpor društva
  2. „Potrošačka kultura“ i građanski ideali
  3. Tradicija i izazovi modernizacije

 

VI Marko Dogo: Nedovršeni temelji modernog Beograda: spone zavisnosti

  1. Tvrđava
  2. Grad
  3. Prestonica
  4. Kraj mešovite srpsko-turske uprave
  5. Moderna evropska prestonica?

 

VII Ljiljana Blagojević: Urbano uređenje Beograda 1867: Tragovi umesto brisanja

  1. Uvodna beleška
  2. Arhitektura i urbanističko planiranje Beograda u oslobođenoj Srbiji
  1. Predlog Emilijana Josimovića za urbanističko regulisanje Beograda
  1. Urbanističko planiranje u dvadesetom veku: nove paradigme

 

VIII Armando Pitasio: Prestonica Sofija i njeni arhitekti

  1. Prestonica Sofija i njena radikalna transformacija
  2. Protagonisti. Strani arhitekti, inženjeri, urbanisti, projektanti parkova
  3. Protagonisti. Bugarski arhitekti i inženjeri

 

IX Martin Ivanov: Neformalne prestonice istoka: Ruse

  1. Uvod
  2. Osmanski glavni gradovi na razmeđi
  3. Grad Ruščuk
  4. Stanovnici Ruščuka
  5. Neformalna prestonica
  6. Grad Ruse
  7. Stanovnici Rusea

 

X Emanuela Kostantini: Razvoj Bukurešta 1830–1859.

  1. Istorijski kontekst
  2. Bukurešt kao politički i administrativni centar
  3. Urbanističko i arhitektonsko preuređivanje
  4. Intervencije na infrastrukturi
  5. Ekonomska i društvena dinamika grada
  6. Zaključci

 

XI Đuzepe Čina: Početak modernosti: urbanizam i arhitektura u Bukureštu od XIX do početka XX veka

  1. Grad pre modernizacije
  2. Gradnja modernog grada
  3. Prostorne i funkcionalne matrice transformacije
  4. Nova moderna, između tradicije i inovacije

 

XII Katrin Orel: Uvođenje zapadnih ideja u Budimpeštu na pragu XX veka: modernizacija i postojanje struktura karakterističnih za Centralnu Evropu

  1. Uvođenje zapadnih ideja u Budimpeštu u vreme liberalizma
  2. Dvosmisleni trijumf Milenijuma

 

Indeks imena

 

 

O priređivačima

 

Armando Pitasio:

Više od dve decenije je predavao istoriju Istočne Evrope na Fakultetu političkih nauka u Peruđi. U svojim istraživanjima i brojnim delima najviše pažnje posvetio je političkoj istoriji balkanskih prostora i naroda Istočne Evrope.

 

 

Marko Dogo:

Italijanski istoričar, dugogodišnji je profesor istorije Istočne Evrope na Odeljenju za humanističke nauke Univerziteta u Trstu. Bavi se istraživanjima seoba na prostoru Balkanu i procesima osavremenjivanja u nacionalnim državama Jugoistočne Evrope.

 

 

Razgovor o knjizi:

http://clio.rs/GRADOVI-BALKANA-GRADOVI-EVROPE_Dogadjaj_99923

 

Izvor:

http://clio.rs/GRADOVI-BALKANA-GRADOVI-EVROPE-Studije-o-urbanom-razvoju-postosmanskih-prestonica-1830-1923._Knjiga_99921

 

 

Odgovori